“Oprecht en open zijn naar elkaar”
We praten met Sasan, Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige en als Wijk GGZ’er actief in onze gemeente. Hij vertelt ons over zijn ervaringen met het werken met mensen in de buurt, zijn inzet voor suïcidepreventie en hoe inwoners kunnen bijdragen aan de gezondheid van hun naaste.
Sasan vertelt: "Als SPV'er” houd ik me bezig met de geestelijke gezondheid van mensen. Dat zijn in mijn geval meestal volwassenen. Ik ga vaak op huisbezoek, signaleer crisissituaties, maak veiligheidsplannen en houd contact met cliënten. Daarnaast maak ik zorgplannen en werk ik samen met andere zorgprofessionals in multidisciplinaire overleggen (MDO's). Mijn werk bij de gemeente Overbetuwe begint vaak met een zorgmelding. Dat kan via de buurt komen, maar ook via bijvoorbeeld de wijkagent, collega’s van de gemeente, huisarts of van maatschappelijk werkers.
Hij geeft een voorbeeld uit de praktijk: "Ik kreeg een melding over een oudere man die was gevallen en daarbij gewond was geraakt. Dan ga ik kijken wat er speelt. Hoe is de leefomgeving van de man, heeft meneer psychiatrische problemen? Als dat laatste het geval is, dan probeer ik een vertrouwensband met iemand op te bouwen. Dan kan ik iemand eventueel helpen. Als iemand geen psychiatrische problemen heeft dan blijft het meestal bij één bezoek. Dan geef ik mijn telefoonnummer, zodat de drempel naar hulp laag is. Ook help ik, als dat nodig is, met zorg in de buurt. Bijvoorbeeld het verwijzen naar een huisarts, POH en soms een vervolg zorgaanbod richting GGZ.”
Week van de Suïcidepreventie
Deze week is het de Week van de Suïcidepreventie. Sasan komt regelmatig mensen tegen die aan zelfdoding denken of mensen die de toekomst donker inzien. "Dat gebeurt regelmatig. Maar er is niet altijd een direct signaal van suïcidale gedachten. Ik herinner me bijvoorbeeld een geval waarin een collega van het Sociaal Team een melding kreeg. Een inwoner had huishoudelijke hulp aangevraagd, maar was nadien onbereikbaar. Ik ben toen een paar keer naar het huis van meneer gegaan, geprobeerd te bellen en heb een brief in de brievenbus gedaan. Een aantal maanden later kreeg ik via zijn huisarts en ziekenhuis Rijnstate te horen dat de man in het ziekenhuis lag. Meneer had in de afgelopen 2 jaar veel met verlies te maken gehad, er waren veel dierbaren van hem overleden. Daardoor was hij in een depressie geraakt. Zijn huishouden was niet meer op orde, daarom had hij huishoudelijke hulp aangevraagd. Maar hij durfde uiteindelijk de deur niet te openen voor hulp omdat hij zich schaamde. Hij zag geen toekomst meer. Sasan is bij meneer in het ziekenhuis geweest, de juiste zorg werd geregeld en er werd ervoor gezorgd dat zijn huis weer op orde kwam. Ze hielden contact en na een paar weken zag hij meneer weer. ”Ik zag een heel positief mens, dat deed mij erg goed.”
"In mijn werk kom ik vaak mensen tegen die weinig toekomstperspectief hebben. Ze denken niet altijd direct aan suïcide, maar als hun situatie lang hetzelfde blijft, kan dat wel een gevolg zijn."
Weinig toekomstperspectief kan komen door het ontbreken van steun (bijvoorbeeld een netwerk van zorg waar men op kan terugvallen), financiële problemen, geen werk of dagbesteding, je niet gewaardeerd voelen, mogelijk alcohol- of drugsgebruik, slecht slapen en eten, en misschien een psychische aandoening.
Signalen
Er wordt dit jaar extra aandacht besteed aan jongeren en jongvolwassenen met depressieve en suïcidale gedachten. Helaas komt het voor dat heel jonge mensen suïcide plegen, soms zelfs kinderen jonger dan 15 jaar. Vaak heeft de omgeving dit totaal niet zien aankomen. Sasan legt uit: "Jongeren zijn vaak impulsiever en worden beïnvloed door sociaal media of pestgedrag door leeftijdsgenoten. Soms zijn er geen duidelijke signalen. In mijn werk heb ik vooral met volwassenen te maken, maar ook daar moet je goed opletten. Signalen waar ik op let, zijn bijvoorbeeld wanneer iemand bezig is met afscheid nemen of spullen weggeeft. Ook als iemand veel heeft meegemaakt, zoals het verlies van dierbaren of een scheiding, kan dat een rol spelen. Daarom is het belangrijk om vinger aan de pols te houden als iemand door een moeilijke periode gaat."
Wat kunt u doen als u zich zorgen maakt om iemand?
Gelukkig is de omgeving soms alert en wordt er opgemerkt dat het niet goed gaat met iemand. Voor familie en vrienden is het lastig om te weten wat te doen als iemand suïcidale gedachten heeft. Wat kunt u dan het beste doen? "Wees alert op signalen en wees er voor diegene, ook al durft u het niet direct te vragen. Het hangt af van de relatie die u met iemand heeft, maar probeer vertrouwen op te bouwen door duidelijk en transparant te zijn. Maak het bespreekbaar door te zeggen: 'Ik maak me zorgen om je.' Je kunt ook praktische vragen stellen zoals: Je lijkt somberder de laatste tijd, slaap je nog wel goed? Misschien is het goed dat je eens naar de huisarts gaat.'"
Sasan sluit af met een boodschap: "Wees alert naar elkaar. Let op signalen, maar wees ook niet te veroordelend. Het is belangrijk om oprecht en open te zijn naar elkaar."
Denkt u aan zelfmoord? Neem dat serieus en loop er niet mee rond. U kunt altijd contact opnemen met de hulpverleners van 113. Bijvoorbeeld om uw gedachten te delen. Of uw gepieker even te onderbreken. De hulplijn is dag en nacht voor u bereikbaar. Bel 113 (normaal tarief) of 0800-0113 (gratis) of start een chatgesprek op 113.nl. De gesprekken zijn anoniem en vertrouwelijk.